शुभप्रभात v0.2

 सर्जकमा नमन 

नयाँ दिनको शुभकामना ! सुर्य, चन्द्र, पृथ्वी, वायु, जल, अग्नि, आकाश सबै चलायमान छन् र त जीवन छ ! सम्पुर्ण चराचर जसले यो मेरो अस्तित्व सम्भब बनाएका छन् ती सबैमा कोटिकोटी नमन् । म यो आजको दिन पनि सदाझैँ मेरा सर्जकमा अर्पण गर्दछु । Thank you for this wonderful day!

काम

पहिलो कुरो, आजको दिन के के गर्नु छ प्रमुख २-३ कामहरु आफुले देख्ने गरी Todo कार्डमा लेखेर राख्नु नत्र झिनामसिना कुरामा अल्झियेर गर्नु पर्ने काम गर्न बिर्सिन सक्छ ।

केही गरि गर्न पर्ने काम गर्न मन लागेन, अल्छी लाग्यो, झिजो लाग्यो, दिक्क लाग्यो, पछिलाइ थाती राख्ने मन भयो भने ५ मिनेट जसरी तसरी त्यो काम गर्न सुरु गरेको जस्तो गर्नु । यसो गर्दा काम को सुरुवात हुन्छ र गर्ने जाँगर लागेर आउँछ । काम सकिनु भन्दा पनि कामको सुरुवात हुनु महत्त्वपूर्ण हुन जान्छ । सुरु नै नभए कसरी progress हुन्छ?

Victory Log

आज के के भयो? के सफल भयो? स-साना सफलताले motivation दिई राक्छ, यस्ता स-साना सफलता हाँसेर, नाचेर, आफुले माया गर्ने ब्यक्ती, आफुलाइ care गर्ने ब्यक्ती संग cherish गर्नु । कोहि नभए लेखेर Victory Log बनायेर राख्नु । सफलताको acknowledgement र celebration जरुरी छ । यसले आफुलाइ आफ्ना काम र कर्तव्यबोध गराइराक्छ अनि मेहनति र disciplined बनीरहन झक्झक्याउछ । यस्तो आदत छैन भने बिस्तारै बानी बसाल्न कोसिस गर्नु । यस्ता १-२ Positive habits हरुले long-term मा जिन्दगीलाइ राम्रो दिशा दिन सक्छन ।

बोली वचन

हरेक दिन अनेक मानिसहरुसंग व्यवहार गर्नुपर्ने हुन्छ। बोलीचाली गर्नु पर्ने हुन्छ। आफु bad mood मा भएको बेला खराब बोलि नबोल्नु। mood समय अनुसार परिबर्तन हुन्छ। एकै छिन रमाइलो लागिरहेको हुन्छ, एकै छिन मा नरमाइलो लाग्न सक्छ। कुनै पल खुसिले गदगद भएको हुन्छ भने कुनै पल रिस या पिडामा मन अल्झिरहेको हुनसक्छ। mood परिवर्तनशिल छ तर बोलेको बोलि कहिलेइ फिर्ता हुन सक्दैन। त्यसैले आफ्नो बोलि हर हमेसा मृदुभाषी राख्नु। मिठो बोल्नु, नरम बोल्नु, सबैलाई माया दया बाड्नु। रिस, राग, गालि, गलौज नगर्नु। बोलि छ र त संसार यति रमाइलो छ।

केेटाकेटी

मान्छे ठुलो जन्मिदैन ! केहि न आए केटाकेटीलाइ हेर्नु, सुन्नु उनीहरु जस्तै बेफिक्री हाँस्नु, खेल्नु, कुद्नु, रमाउनु नसके कोसिस गर्नु भन्छन त्यस्तै गर्नु । कुनै चाह छैन, केहि आशा छैन, केहि प्रसङ्ग चाहिदैन मनमा जे आयो निस्फिक्री गरेको छ, जे आयो बोलेको छ, जे मन लायो खेलेको छ, बिनाकारण हाँसेको छ। धेरै आउदैन भन्ने चिन्ता छैन, जानेको छैन भन्ने संकोच छैन। कसैले केहि भन्लान भन्ने डर छैन किनकि त्यहाँ गलत केहि गरिएको छैन। सानो शब्दभण्डार बाट निस्किने शब्दले कसलाई पिरोल्लान र ? सानो परिधी भित्र घुमेका गतिबिधिहरुले कसको टाउको दुखाउलान र? तै, तिनै गतिबिधि रमाइला भइदिने। तै तिनै बोलीले मिठास छरिदिने। सानाले देख्न, बुज्न, सिक्न, गर्न धेरै छ। त्यसैले साना अनुभबहिन प्रति माया दया को भावना राख्नु। त्यसै अनुसारको व्यवहार र बोलि गर्नु। केटाकेटीको माझमा सकिन्छ भने आफु पनि केटाकेटी बन्नु। बाल्यकालका सम्झना फेरी ताजा बनाउनु।

Time as Gift

जीवनमा केहि उपहार कसैलाई दिनु छ भने आफ्नो समय दिनु। समय जीवन हो। कसैलाई समय दिनु, आफ्नो attention दिनु भनेको आफ्नो त्यो अमुल्य, नफर्किने समय बाढ्नु हो। कोहि कसैलाई judge नगर्नु, सकिन्छ compliment दिनु, अनुहारमा मुस्कान दिनु, मिठो बोलि दिनु, उनीहरुका सुख,दुख सुनिदिनु, बधाईका ढाप दिनु। सफलताका handshake दिनु। जिन्दगि के छ र ? यिनै सानातिना अनुभबहरु दोहोरिनु न हो ! किन रिसिनु छ र ? कि न रुमल्लिनु छ र ?

पढ्ने बानी र Discovery सोच 

जिन्दगि एउटा खोज हो। नयाँ अनुभबको खोज हो। नयाँ सोचको खोज हो। सृजित अनुभब र सोचहरु सबै यहि छन्। बस तिनको discovery महत्वपूर्ण बनिदिन्छ। मान्छेले गर्न बाँकी केहि छैन। सोच्न बाँकी केहि छैन। त्यसो भन्दैमा आफुले गर्ने केहि नभेट्नु या आफुले सोच्न सकिएन भन्नु कत्तिको जायज होला ? यो खोजी को process मा हरेक दिन केहि नयाँ पढ्नु। जीवन अझ मनोरम बनाउन के गर्न सकिन्छ हर समय कोसिस गर्नु। कोसिस गर्ने न हो। यो खोज दैनिकी बनोस। पढ्ने बानि दैनिकी बनोस।

Deliberate Practice

केहि कुरा पुरानो या नयाँ सिक्न होस् या आफुले जानेको कुरामा expertise प्राप्त गर्न होस् practice जरुरि छ।Practice, practice, practice यसको बिकल्प छैन। आफुले already जानेको कुरो फेरी फेरी दोहोर्याएर गरिराख्नु लाई मात्रले practice र learning/पढाई सफल हुदैन। धेरै जसो यस्तो हुन्छ कि दैनिकी एकोहोरो बनिदिन्छ अनि हरेक दिन उही प्रकृतिका क्रियाकलाप र काम गर्दा गर्दै दिन सकिएको पत्तो हुदैन। त्यस्तो भयो भने experience gain होला तर expertise develop हुदैन। सो, Practice गर्दा आफुलाई challenge गर्नु जरुरि छ। Practice को लागि आफ्नो क्षमता भन्दा थोरै माथिको कुरो गर्न प्रयत्न गर्नु, आफ्नो performance analyze गर्नु अनि mistakes हरु केहि भेटिए त्यसलाई सुधार गर्नु। यो process दोहोर्याउनु।  फेरी practice गर्नु अनि त्यसपछि फेरी गर्नु। Practice deliberately गर्नु नकि यत्तिकै बहकिएर। Self improvement deliberate practice को परिणाम हो। पढाई, खोजाई, बुझाई, discovery तब अर्थपूर्ण हुन्छ जब त्यसले deliberate practice भेट्छ। यो दैनिकी बनोस। दिनको केहि समय आफ्नो skills र craft improve गर्न deliberately practice गर्नु।   

Best and Worst

दैनिकीका केहि कामहरुमा आफु best हुनु, बन्नु। अनि केहि काम कुरा हरुमा आफु worst performer हुनु। आफु best र expert भएर कार्य गर्दा कामहरु आफुले lead गर्न सकिन्छ, अनि अरुलाई आफ्ना सोचाई र गराईले प्रेरणा दिन सकिन्छ। जब आफु worst performer भईन्छ तब अरु जान्ने र expert हरु बाट सिक्न पाइन्छ। 

Share Your Knowledge

जमाना प्रबिधिको छ। नजानेका कुरा सिक्न अनि जानेकाकुरा सिकाउन कहिँ टाडा गई राख्नु पर्दैन। जसरि नजानेका कुरा सोधेर, खोजेर, गरेर, परेर सिकिन्छ त्यसै गरि आफुले जानेका कुरा, आफ्ना सोच विचार, आफ्ना भावना दैनिक जसो share गर्दै जानु। भनेर सकिन्छ भन्नु, लेखेर सकिन्छ लेख्नु, चित्र कोरेर सकिन्छ कोर्नु, सुर-तालमा नाचेर सकिन्छ नाच्नु, संगीत सर्जेर सकिन्छ संगीत बनाउनु। सृजना गर्नु। आफुले सिक्न सकिने छ भने सिक्नु। चलायमान संसारमा यसले गति थप्छ। सोच विचारको मन्थन हुन्छ। केथा देवताले अमृत यसरि नै मन्थन गरेका पो हुन् कि ?

Review & Gratitude

कर्म गर्ने प्राणी हामि। यहाँ प्रयास जरुरि छ। कोसिस जरुरि छ। तर त्यो संगै आफुले गरेको के मिल्यो के मिलेन। कति सहि भयो कति सहि भएँ। कति सफल भयो के असफल भयो। लेखा-जोखा र गणित पनि उत्तिकै महत्वपूर्ण छ। त्यसैले हप्तामा एक दिन, शनिबार या आइतबार छुट्टीको दिन परेर आफ्ना गतिविधिहरुको लेखा-जोखा गर्नु। सफल भयो त कसरि सफल भयो, किन सफल भयो, कसले गर्दा सफल भयो खोजि गर्नु। आफुलाई सघाउने हरुलाई धन्यवाद दिनु।

आफुले यो लेख अन्तिम पल्ट पढेको दिन:
Oct 15th, 2021